Klasyfikacja diagramów UML na strukturalne i behawioralne
Diagramy UML

Diagram wdrożenia

Jest jednym z 4 rodzajów diagramów UML służących do modelowania strukturalnych aspektów systemu.

Diagram wdrożeniowy jest typem diagramu UML, który przedstawia architekturę wykonania systemu, w tym węzły, takie jak środowisko eksploatacyjne sprzętu lub oprogramowania, oraz łączące je oprogramowanie pośredniczące.

Schematy wdrożeniowe są zazwyczaj wykorzystywane do wizualizacji fizycznego sprzętu i oprogramowania systemu. Korzystając z niego można zrozumieć, w jaki sposób system będzie fizycznie rozmieszczony na sprzęcie.

Diagramy wdrożeniowe pomagają modelować topologię sprzętową systemu w porównaniu z innymi typami diagramów UML, które w większości przypadków przedstawiają logiczne elementy systemu.

Notacja symboliczna Diagramu wdrożenia

Węzły

Symbol węzła w diagramie UML.

Węzeł, reprezentowany jako sześcian, jest podmiotem fizycznym, który wykonuje jeden lub więcej składników, podsystemów lub elementów wykonywalnych. Węzeł może być elementem sprzętowym lub programowym.

Artefakty

Symbol artefaktu w diagramie UML.

Artefakty są konkretnymi elementami, które są wywoływane przez proces rozwoju. Przykładami artefaktów są biblioteki, archiwa, pliki konfiguracyjne, pliki wykonywalne itp.

Asocjacje komunikacyjneD

Asocjacja komunikacyjna między dwoma węzłami w UML.

Są one reprezentowane przez stałą linię pomiędzy dwoma węzłami. Pokazuje ona drogę komunikacji między węzłami.

Urządzenia

Model klasy Urządzenie w notacji UML.

Urządzenie to węzeł używany do reprezentowania fizycznych zasobów obliczeniowych w systemie. Przykładem urządzenia jest serwer aplikacyjny.

Specyfikacje wdrażania

Fragment specyfikacji wdrożeniowej w UML

Specyfikacja wdrażania to plik konfiguracyjny, taki jak plik tekstowy lub dokument XML. Opisuje on sposób rozmieszczenia artefaktu na węźle.

Zasada użycia

Krok 1: Określ cel swojego schematu wdrożeniowego. Aby to zrobić, musisz zidentyfikować węzły i urządzenia w systemie, które będziesz wizualizować za pomocą diagramu.

Krok 2: Ustalić relacje pomiędzy węzłami i urządzeniami. Kiedy już będziesz wiedział jak są one połączone, przejdź do dodawania skojarzeń komunikacyjnych do diagramu.

Krok 3: Zidentyfikuj inne elementy, takie jak komponenty, aktywne obiekty, które musisz dodać, aby uzupełnić diagram.

Krok 4: W razie potrzeby dodaj zależności pomiędzy komponentami i obiektami.

Przykłady diagramów wdrożenia

Poniżej przykład schematów wdrażania dla biblioteki.

Diagram przypadków użycia systemu bibliotecznego: interfejs użytkownika (wyszukiwanie książek, wylogowanie), panel admina (zarządzanie książkami/użytkownikami/karami) oraz moduły funkcjonalne (wypożyczenia, wyszukiwanie)."

Diagram komponentów

Jest ostatnim z 4 rodzajów diagramów UML służących do modelowania strukturalnych aspektów systemu, które przedstawiliśmy jak działają na diagramach behawioralnych.

Diagram komponentów przedstawia komponenty systemu programistyczne: takie jak np. baza danych, interfejs użytkownika, sprzęt informatyczny taki jak: czytnik kart mikroprocesorowych, czy podmioty biznesowe takie jak: pracodawca, spedytor, księgowość.

Służą do pokazania relacji między komponentami ukrywając jednocześnie szczegóły powiązań, są pomocne w wyjaśnianiu funkcji tworzonego systemu.

Notacja symboliczna Diagramu komponentów

Komponent

Symbol diagramu komponentów  w diagramie UML.

Interfejs (dostarczony/wymagany)

Interfejs

Interfejsy na schematach komponentów pokazują, jak komponenty są połączone i współdziałają ze sobą. Złącze montażowe umożliwia połączenie wymaganego interfejsu komponentu (reprezentowanego półokręgiem i linią ciągłą) z przewidzianym interfejsem (reprezentowanym okręgiem i linią ciągłą) innego komponentu. Pokazuje to, że jeden z komponentów świadczy usługę, której drugi potrzebuje.

Porty

Symbol portu  w diagramie UML.

Port (reprezentowany przez mały kwadrat na końcu wymaganego interfejsu lub dostarczonego interfejsu) jest używany, gdy komponent deleguje interfejsy do klasy wewnętrznej.

Relacje

Relacje między komponentami A i B

Szczegóły zależności można ukazać za pomocą “bullet notation” – dostarczonego/wymaganego interfejsu, ale także można zobrazować za pomocą strzałek relacji.

Zasada użycia

Możesz użyć schematu komponentów, gdy chcesz przedstawić swój system jako komponenty i chcesz pokazać ich powiązania poprzez interfejsy. Pomaga to zorientować się w implementacji systemu. Poniżej przedstawione są kroki, które można wykonać podczas rysowania schematu komponentów.

Krok 1: Określ cel diagramu i zidentyfikuj artefakty, takie jak pliki, dokumenty itp. w twoim systemie lub aplikacji, które musisz przedstawić w diagramie.

Krok 2: Jak już ustalisz relacje między elementami, które wcześniej zidentyfikowałeś, stwórz szkic układu swojego schematu komponentów,

Krok 3: Podczas rysowania diagramu, najpierw dodaj komponenty, grupując je w ramach innych komponentów, według własnego uznania,

Krok 4: Następnym krokiem jest dodanie innych elementów, takich jak interfejsy, klasy, obiekty, zależności itp. do diagramu komponentów i uzupełnienie go,

Krok 5: Możesz dołączyć notatki na różnych częściach diagramu komponentów, aby wyjaśnić pewne szczegóły innym.

Przykłady diagramów komponentów

Diagram komponentów sklepu internetowego w UML: powiązania między modułami 'Zamówienie', 'Produkt', 'Klient' i 'Płatność' z podkreśleniem wspólnych elementów (Dane klienta, Rozliczenia). Przykład architektury e-commerce
Schemat komponentów dla sklepu internetowego

lub transakcje płatnicze:

Diagram komponentów systemu płatniczego: moduł 'Bankomat' integrujący transakcje stacjonarne (czytnik kart, konsola pracownika) i online (strona internetowa, baza danych banku), z podkreśleniem przepływu danych klienta i sprzedawców.
Schemat komponentów dla transakcji płatniczych